ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ IΣΤ'

ΠΕΡΙΛΗΨΙΣ : Τα Πανεπιστήµια καθιστάµενα ακίνδυνα. Η αντικατάστασις του κλασικισµού. Η µόρφωσις και το επάγγελµα. Κήρυξις της εξουσίας «του κυβερνώντος» εις τας σχολάς. Kατάργησις της ελευθέρας εκπαιδεύσεως. Αι νέαι θεωρίαι. Η ανεξαρτησία της σκέψεως. Η διδασκαλία δια των παραστάσεων.

Εν τω σκοπώ του να καταστρέψωµεν πάσαν ξένην προς ηµάς συγκεντρωτικήν δύναµιν, θα καταργήσωµεν τα Πανεπιστήµια, άτινα αποτελούσι τον πρώτον σταθµόν του συγκεντρωτισµού και θα ιδρύσωµεν νέα τοιαύτα υπό νέαν µορφήν. Οι Πρυτάνεις των και οι καθηγηταί των θα προπαρασκευάζωνται µυστικώς δια το έργον των δια µυστικών και λεπτοµερών προγραµµάτων ενεργείας και πράξεων, εκ των οποίων δεν θα δύνανται να παρεκκλίνωσιν ουδέ κατά κεραίαν. Θα διορίζωνται µε εντελώς ιδιαιτέραν προσοχήν και θα εξαρτώνται εξ ολοκλήρου εκ της Κυβερνήσεως.

Αποκλείοµεν εκ της διδασκαλίας το πολιτικόν δίκαιον, ως και παν ό,τι αφορά τα πολιτικά ζητήµατα. Τα ζητήµατα ταύτα θα διδάσκωνται µόνον εις δεκάδας τινάς προσώπων, εκλεγοµένων λόγω εξεχόντων προσόντων.

Εκ των Πανεπιστηµίων δεν πρέπει ν’ αποφοιτώσι παιδάρια συντάσσοντα συνταγµατικά νοµοσχέδια, καθ’ ον τρόπον θα συνέθετον κωµωδίας ή τραγωδίας και ασχολούµενα µε πολιτικά ζητήµατα, από τα οποία και οι γονείς των ακόµη δεν αντιλαµβάνονται. Η κακή γνώσις, την οποίαν οι περισσότεροι των ανθρώπων έχουσι περί των πολιτικών ζητηµάτων, δηµιουργεί ουτοπιστάς και κακούς πολίτας. ∆ύνασθε και µόνοι σας ν’ αντιληφθήτε εις ποίαν κατάστασιν έφερε τους Χριστιανούς η γενική µόρφωσίς των. Ηναγκάσθηµεν να εισαγάγωµεν εις την µόρφωσίν των όλας τας αρχάς, αίτινες τόσον καλώς εξησθένησαν την κοινωνικήν των τάξιν. Όταν θα ευρισκώµεθα όµως εν τη αρχή θ’ αποκλείσωµεν από την εκπαίδευσιν παν ό,τι δύναται να προκαλέση ταραχάς και θα δηµιουργήσωµεν από την νεολαίαν παίδας υπακούοντας εις τους Νόµους και αγαπώντας τον κυβερνώντα, αυτούς, ως εν στήριγµα και ελπίδα ειρήνης και ευτυχίας.

Θ’ αντικασταστήσωµεν τον Κλασικισµόν, καθώς και πάσαν µελέτην της αρχαίας Ιστορίας, ήτις παρασκευάζει περισσότερα κακά παρά καλά παραδείγµατα δια της µελέτης του προγράµµατος του µέλλοντος. Θα διαγράψωµεν από την µνήµην των ανθρώπων όλα τα µη ευχάριστα εις ηµάς γεγονότα των παρελθόντων αιώνων, διατηρούντες εξ αυτών µόνον εκείνα τα οποία ζωγραφίζουσι τα σφάλµατα των χριστιανικών κυβερνήσεων. Ο πρακτικός βίος της φυσικής κοινωνικής τάξεως, αι σχέσεις των ανθρώπων µεταξύ των, η µη υποχρέωσις του αποφεύγειν τα κακά εγωϊστικά παραδείγµατα, τα οποία σπείρουσι τον σπόρον του κακού και άλλα όµοια παιδαγωγικού χαρακτήρας παραδείγµατα, θα είναι εις την πρώτην γραµµήν του εκπαιδευτικού προγράµµατος, όπερ θα διαφέρη δι’ εκάστον επάγγελµα και εν ουδεµία προφάσει θα γενικεύη την εκπαίδευσιν. Ο τρόπος ούτος της θέσεως του ζητήµατος έχει όλως ιδιαιτέραν σπουδαιότητα.

Εκάστη κοινωνική τάξις οφείλει να διαπαιδαγωγήται εντός αυστηρώς καθωρισµένων ορίων, αναλόγως του προορισµού ή της εργασίας δια τα οποία προώρισται. Αι τυχόν µεγαλοφυΐαι κατώρθωσαν και θα κατορθώνουν πάντοτε να διολισθαίνωσιν από τάξεως εις τάξιν. Το να επιτραπή η εις ξένας κλάσεις διείσδυσις ατόµων άνευ αξίας και η παρ’ αυτών κατάληψις θέσεων, αίτινες λόγω γεννήσεως και επαγγέλµατος ανήκουσιν εις τας κλάσεις ταύτας, ένεκα αυτών των εξαιρετικών περιστάσεων, είναι αληθής τρέλλα. Γνωρίζετε εις τι κατέληξε το τοιούτον παρά τοις χριστιανοίς, οι οποίοι επέτρεψαν τον δεινόν τούτον παραλογισµόν.

Ίνα η Κυβέρνησις καταλάβη την αρµόζουσαν αυτή θέσιν εις τας καρδίας και τα πνεύµατα των υπηκόων της, οφείλει, εφ’ όσον θα διαρκή, να διδάσκη εις όλον τον λαόν εν τοις σχολείοις και ταις δηµοσίαις πλατείαις ποία είναι η σπουδαιότης αυτής, ποία τα καθήκοντα της, δια τίνος µέσου ή δραστηριότης της, φέρει το καλόν του λαού.

Θα καταργήσωµεν πάσαν ελευθέραν µόρφωσιν. Οι φοιτηταί θα έχωσι το δικαίωµα να συναθροίζωνται µετά των γονέων των εις τα σχολικά ιδρύµατα όπως εις τας λέσχας. Κατά τας συγκεντρώσεις ταύτας και κατά τας εορτάς οι καθηγηταί θα κάµνωσι διαλέξεις δήθεν ελευθέρας περί των σχέσεων των ανθρώπων προς αλλήλους, περί των Νόµων της µιµήσεως, περί των υπό του άνευ ορίων ανταγωνισµού προκαλουµένων κακών, τέλος περί της φιλοσοφίας των νέων θεωριών, των αγνώστων εισέτι εις τον κόσµον. Τας θεωρίας αυτάς θα αναγάγωµεν εις δόγµα και θα τας χρησιµοποιήσωµεν προς τον σκοπόν του να φέρωµεν τους ανθρώπους εις την πίστιν µας. Όταν θα τελειώσω την έκθεσιν του προγράµµατος ενεργείας µας εν τω παρόντι και τω µέλλοντι, θα σας είπω τας βάσεις των θεωριών τούτων.

Εν ολίγοις γνωρίζοντες εκ της πείρας πολλών αιώνων, ότι οι άνθρωποι ζώσι και διευθύνονται υπό ιδεών και ότι αι ιδέαι αύται µεταδίδονται εις αυτούς δια µορφώσεως διδοµένης µετά ίσης καθ’ όλους τους αιώνας επιτυχίας, αλλά µε διαφορετικά, εννοείται, µέσα, θ’ απορροφήσωµεν και θα προσαρµόσωµεν προς το συµφέρον µας τας τελευταίας αναλαµπάς της ελευθέρας σκέψεως, την οποίαν από µακρού χρόνου ήδη κατευθύνοµεν προς τα πράγµατα και ιδέας, αίτινες µας χρειάζονται. Το σύστηµα της καταπνίξεως της σκέψεως ετέθη ήδη εν εφαρµογή δια της µεθόδου, ήτις εκλήθη «διδασκαλία δι’ εικόνων» και ήτις θα µεταβάλη τους χριστιανούς εις πειθήνια ζώα µη σκεπτόµενα και αναµένοντα την δι’ εικόνων παράστασιν των πραγµάτων δια να τα αντιληφθώσιν...

Εις την Γαλλίαν εις εκ των καλλιτέρων πρακτόρων µας, ο Bourgeois, εκήρυξεν ήδη το νέον πρόγραµµα της δι’ εικόνων εκπαιδεύσεως.