Ο Φθόνος

Αστειευόμενος ρώτησα  κάποτε Γέροντα: ποια είναι εκείνα τα μάτια που βλέπουν καλύτερα; Τα σκουρόχρωμα ή τα γαλανά; Των ανδρών ή των γυναικών; Των ανθρώπων ή μήπως τα μάτια των ζώων;

Εκείνος γέλασε και  αποκρίθηκε: -Τα μάτια που βλέπουν καλύτερα είναι αυτά των φθονερών γιατί βλέπουν από απόσταση, βλέπουν και την παραμικρή λεπτομέρεια, βλέπουν ακόμη και όσα δεν υπάρχουν. Ένα μόνο πράγμα δεν βλέπουν, το καλό. Και όταν το εντοπίσουν, τότε γεμίζουν δάκρυα και σφαλίζουν για να μην το βλέπουν.

Αν θελήσουμε να δώσουμε έναν πρόχειρο ορισμό για το τι είναι ο φθόνος, θα λέγαμε πως είναι η λύπη, η πικρία, η μειονεξία για την προκοπή, την υπεροχή, τα τάλαντα, τα αγαθά του πλησίον. Φθόνος είναι και η χαιρεκακία για τη δυστυχία και τους πειρασμούς των συνανθρώπων μας. Ο υλικός πλούτος, η διακεκριμένη θέση στην κοινωνική διαστρωμάτωση, η σωματική διάπλαση και ωραιότητα, η πνευματική συγκρότηση, η βαρύτητα μιας άρτιας προσωπικότητας, οι υψηλότερες κατακτήσεις, οι επιτυχίες και τόσα άλλα γίνονται αφορμές να προκληθεί στην καρδιά του φθονερού αβάσταχτος πόνος.

Ένα από τα θανάσιμα αμαρτήματα είναι ο Φθόνος.

Στις μέρες μας βέβαια θα έλεγα ότι υπάρχουν δύο τύποι ανθρώπων: (α) αυτοί που θεωρούν κάποιον ότι είναι «καλύτερος» από αυτούς (π.χ. πιο ήρεμος στη ζωή του, πιο ευκατάστατος, πιο κατασταλαγμένος, με περισσότερα προσόντα από επαγγελματικής άποψης, καλύτερες σπουδές κλπ) και κοιτούν να του «μοιάσουν», υποκινούνται από τον θαυμασμό ή και τη «ζήλεια» τους και ίσως και από τον εγωισμό τους (αυτός μπορεί, εγώ δεν μπορώ; ) και προσπαθούν να αυτοβελτιωθούν. Εδώ θα πρέπει να εισάγουμε την έννοια της άμιλλας που είναι η τάση να φτάσει κανένας τον άλλον, που τον θαυμάζει, ή και να τον ξεπεράσει, χωρίς να αισθάνεται φθόνο, αν ο άλλος τον ξεπερνάει. Ο δεύτερος τύπος ανθρώπων είναι αυτοί που ενώ θεωρούν κάποιους «καλύτερους» αλλά δεν θέλουν να το παραδεχθούν και προσπαθούν με κάθε τρόπο να τους μειώσουν αντί να βελτιωθούν οι ίδιοι, υποκινούμενοι από την μικρότητά τους και τα ψυχολογικά τους συμπλέγματα και ιδίως από την αλαζονεία τους.

Έχουμε την ψυχή μας και το πνεύμα μας που μας δόθηκαν από τον Θεό και θα πρέπει να τα εξελίξουμε, αλλά και τα ιδιαίτερα οργανικά και βιολογικά χαρακτηριστικά μας όπως τις ιδιαίτερες κλίσεις μας και γνωρίσματα καθώς και τα διάφορα κοινωνικά μας χαρακτηριστικά που κάποια τα κληρονομούμε και κάποια τα αναπτύσσουμε μόνοι μας στο βαθμό που ο καθένας μας αξιοποιεί τον συνδυασμό των χαρακτηριστικών του (κλίσεις, γνώσεις, εμπειρίες) και του περιβάλλοντός του (εκμετάλλευση ευκαιριών, αποφυγή απειλών).

Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία πιστεύω ότι είναι η ενδοσκόπηση, είναι ένας τρόπος για να μπορέσουμε να βελτιώσουμε τον εαυτό μας και να ξεφύγουμε από τον σκόπελο του να φθονούμε τον συνάνθρωπό μας.