Οδυνηρά ωφέλιμος στοχασμός

Ερχόμαστε από μια σκοτεινή άβυσσο,

καταλήγουμε σε μια σκοτεινή άβυσσο,

το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή.

Ευτύς ως γεννηθούμε αρχίζει κ' η επιστροφή,

ταυτόχρονα το ξεκίνημα κι ο γυρισμός,

κάθε στιγμή πεθαίνουμε.

Γι' αυτό πολλοί διαλάλησαν:

Σκοπός της ζωής είναι ο θάνατος.

Νίκος Καζαντζάκης - Ασκητική

Αν αναλογιστούμε τον εαυτό μας, εάν αναλογιστούμε την ατέλειωτη έκταση του χρόνου που προηγήθηκε της γέννησής μας κι εκείνη που θα ακολουθήσει μετά τον θάνατό μας, αν σκεφτούμε ότι προερχόμαστε από μια ατέλειωτη, απέραντη θάλασσα ανυπαρξίας κι επιστρέφουμε σε μια ατέλειωτη, απέραντη θάλασσα ανυπαρξίας, τότε ίσως νιώσουμε την ασημαντότητα γι' αυτό που νομίζαμε ότι είμαστε και γι' αυτό που πετύχαμε στη ζωή που ζούμε. Κι αν αυτό ισχύει για μας, ισχύει επίσης και για όλους όσους βλέπουμε ή γνωρίζουμε, για όλους όσους έχουμε ακούσει.

Και ίσως νοιώσουμε κάποια στιγμή ότι τα πάντα αποτελούνται από το τίποτε. Ότι τα πάντα δεν είναι παρά ένα στιγμιαίο, άυλο τρεμούλιασμα στον ωκεανό της ανυπαρξίας. Ίσως συναισθανθούμε πόσο παροδικά και σχετικά ασήμαντα είναι τα καθημερινά γεγονότα που φθείρουν την ψυχή μας.

Αντίστοιχες με την παραπάνω σκέψεις μπορούν να προκαλέσουν θλίψη, άγχος ή ένα αίσθημα ματαιότητας. Αν όμως καταφέρουμε να διατηρήσουμε υπομονετικά το βάρος μιας τέτοιας σκέψης για λίγη ώρα χωρίς να προσπαθήσουμε να ξεφύγουμε, ανοίγοντας την τηλεόραση ή αναζητώντας στο τηλέφωνο τον φίλο μας, ίσως εκπλαγούμε ανακαλύπτοντας ένα νέο συναίσθημα να εμφανίζεται που δεν έχει καμία σχέση με θλίψη ή παραίτηση.

Η παραπάνω διαδικασία ονομάζεται στοχασμός και είναι μια τέχνη που δυστυχώς έχει σχεδόν εξαφανιστεί από τον σύγχρονο πολιτισμό μας. Μια τέχνη που οφείλουμε να ανακαλύψουμε από την αρχή προκειμένου να δώσουμε τη δυνατότητα στα ερωτήματα που συνδέονται με τη σύγχρονη ζωή που μας καταβροχθίζει ανελέητα, με τα γηρατειά, με τον θάνατο να έχουν μια ευεργετική δράση πάνω μας. Και αυτό γιατί με το στοχασμό μια εντελώς νέα ποιότητα  σκέψης αρχίζει να κάνει την εμφάνισή της.

Και τότε έρχονται στιγμές που ο συνηθισμένος εαυτός μας, μας καλεί να επιβραδύνουμε το χρόνο, να ενωθούμε μαζί του, να πραγματοποιήσουμε ένα άλμα πέρα απ’ τη φθορά της καθημερινότητας, να βιώσουμε μια άχρονη στιγμή, μια στιγμή αθανασίας. 

Μα κι ευτύς ως γεννηθούμε,

αρχίζει κ' η προσπάθεια να δημιουργήσουμε,

να συνθέσουμε, να κάμουμε την ύλη ζωή,

κάθε στιγμή γεννιούμαστε.

Γι' αυτό πολλοί διαλάλησαν:

Σκοπός της εφήμερης ζωής είναι η αθανασία.