Πολλές φορές ακούγεται το ρητό ότι «Η άγνοια είναι
ευτυχία». Και ίσως πράγματι να είναι έτσι. Εξάλλου, δεν μπορούμε να
αμφισβητήσουμε τη σοφία των λαών. Το ενδιαφέρον στοιχείο όμως είναι ότι, όσο
βασανιστική κι αν είναι η γνώση, ελάχιστοι είναι αυτοί που θα προτιμούσαν να
την ξεχάσουν. Και από αυτό συμπεραίνουμε ότι ίσως η ευτυχία δεν είναι το παν
τελικά.
Ας δούμε κάποια ενδιαφέροντα
χαρακτηριστικά των
ανθρώπων που έχουν άγνοια και ίσως καταλάβουμε και γιατί ο λαός τους αποκαλεί
«ευτυχισμένους».
Α: Φανατίζονται εύκολα
Είτε σε θρησκείες είτε σε πολιτικά συστήματα είτε
σε πάσης φύσεως δόγματα, όπως η επιστήμη, οι άνθρωποι που έχουν άγνοια είναι
πάντα, η ετοιμοπόλεμη πρώτη γραμμή άμυνας και επίθεσης αυτών των οργανισμών –
ιδεών.
Β: Ακολουθούν πάντα έναν αρχηγό
Οι άνθρωποι που έχουν άγνοια ακολουθούν πάντα μια
αυθεντία για να νιώθουν βέβαιοι ότι κάνουν το σωστό. Και σε περίπτωση που
τελικά αποδειχτεί ότι αυτό που έκαναν δεν ήταν σωστό, τότε, απλά, σκοτώνουν τον
αρχηγό και βάζουν έναν άλλον στη θέση του.
Γ: Γνωρίζουν τα πάντα
Οι άνθρωποι που έχουν άγνοια έχουν άποψη για τα
πάντα. Ωστόσο, έχουν έναν απλό κανόνα. Καταδικάζουν ό,τι δεν κάνουν ή δεν
γνωρίζουν οι ίδιοι, επιδοκιμάζουν ό,τι τους αντιπροσωπεύει, όσο ανόητο κι αν
είναι αυτό πολλές φορές. Και δεν υπάρχει κανένας σε αυτόν τον κόσμο που θα
μπορέσει να τους μεταπείσει για το αντίθετο. Από την άλλη όμως, ακόμα κι αυτοί
που θα προσπαθήσουν να τους μεταπείσουν, ζουν στη δική τους άγνοια, γι’ αυτό
και το επιχειρούν. Οπότε, πώς να βγει αποτέλεσμα;
Δ: Δεν έχουν τύψεις, δεν έχουν ενοχές, δεν
προβληματίζονται
Οι άνθρωποι που έχουν άγνοια είναι ικανοί για
πολλά και κακά πράγματα. Η ιστορία μας είναι γεμάτη με αυτούς. Ίσως και η ίδια
η ιστορία να έχει γραφτεί από αυτούς. Έχουν σκοτώσει, έχουν κάψει βιβλιοθήκες,
έχουν υποδουλώσει λαούς, έχουν κάνει εμφύλιους και πολλοί από αυτούς κυβερνούν
κιόλας. Για όλα τα λάθη τους όμως, εάν τα παραδεχτούν ποτέ, έχουν κάποιον άλλον
να κατηγορήσουν. Κοιμούνται ήσυχα, ξυπνούν ήσυχα και τελικά καταφέρνουν να
πεθαίνουν με ήσυχη τη συνείδησή τους.
Ε: Για τους ανθρώπους που έχουν άγνοια τα πράγματα
είναι απλά
Δεν προβληματίζονται να βρουν λύσεις, κάποιος
άλλος θα τους τις δώσει. Δεν χρειάζεται να σκεφτούν, κάποιος άλλος το κάνει γι’
αυτούς. Δεν χρειάζεται να αναρωτηθούν γιατί οι απαντήσεις μπορεί να τους
προβληματίσουν. Και τέλος δεν αλλάζουν ποτέ τίποτα διότι το γνωστό είναι πάντα
το καλύτερο δυνατό. Για την ακρίβεια, απεχθάνονται την αλλαγή γιατί ίσως
χρειαστεί να βάλουν το μυαλό τους να σκεφτεί.
Στ: Δεν ρωτούν πολλά
Οι άνθρωποι που έχουν άγνοια θεωρούν τις ερωτήσεις
είτε αδυναμία είτε αμφισβήτηση. Και έτσι τις αποφεύγουν με κάθε τρόπο. Δεν
ρωτούν ποτέ, δεν μαθαίνουν ποτέ και αισθάνονται περήφανοι γι’ αυτό. Και έπειτα
το διδάσκουν σαν μια σπουδαία αρετή στα παιδιά τους και ο κόσμος μας
πλημμυρίζει από ανθρώπους που ούτε ρωτούν ούτε μαθαίνουν ούτε αμφισβητούν.
Οι άνθρωποι που έχουν άγνοια είναι επικίνδυνοι και
είναι πολλοί. Αυτοί τελικά ρυθμίζουν ποιος αναλαμβάνει την εξουσία, ποιος
νομοθετεί και ποιος την εκτελεί. Ζούμε στον κόσμο όπου κυριολεκτικά και καθόλου
μεταφορικά, βασιλεύει η άγνοια.
Γι’ αυτό, αν θέλουμε πραγματικά να ξυπνήσουμε από
αυτή, πρέπει να βγούμε από την ευτυχία της. Πρέπει να τολμήσουμε να ρωτήσουμε,
να αμφισβητήσουμε, να μάθουμε, να διαβάσουμε, να ανοίξουμε τους ορίζοντές μας
και να συνειδητοποιήσουμε το μέγεθος της άγνοιάς μας. Μέχρι τώρα, πολλοί λίγοι
τα κατάφεραν, αλλά αξίζει να προσπαθήσουμε. Ίσως σε αυτή την άλλη κατάσταση να
κρύβεται μια άλλη υψηλότερη ευτυχία. Ας το μάθουμε.
