«Προσωπικά» Δεδομένα, λέμε τώρα!

Υφίσταται σήμερα ιδιωτικότητα; Μας προστατεύουν οι νόμοι; Μήπως φταίμε και εμείς; Πολλά ερωτήματα τα οποία θα απαντήσουμε σήμερα.

Πριν γράψουμε οτιδήποτε σχετικά για το πόσο οι ιδιωτικές πληροφορίες είναι ιδιωτικές, θα εξηγήσουμε ποιες είναι. Εννοούμε τα δεδομένα τα οποία έχουν να κάνουν με το άτομό μας. Τέτοια δεδομένα μπορεί να είναι

το ονοματεπώνυμό μας, η ηλικία μας, το email μας, οι φωτογραφίες μας, οι προτιμήσεις μας (πχ τι μουσική ακούμε, γενικά ενδιαφέροντα κλπ). Φυσικά προσωπικά δεδομένα δεν είναι μόνο αυτά αλλά και γενικά ο,τι προσδιορίζει το εγώ μας.

Τα λεγόμενα «προσωπικά» δεδομένα δεν είναι και τόσο προσωπικά. Πολλές φορές είμαστε υποχρεωμένοι να τα δώσουμε, συνήθως στο κράτος για να πραγματοποιήσουμε κάποια συναλλαγή με αυτό. Το κράτος βέβαια είναι ένας αξιόπιστος φορέας για τις ιδιωτικές πληροφορίες αλλά τι γίνεται όταν χρησιμοποιούμε το διαδίκτυο; Τι γίνεται με τις τράπεζες που δίνουν τα προσωπικά δεδομένα στις εισπρακτικές; Είναι φανερό ότι η ιδιωτική μας ζωή δεν είναι και τόσο ιδιωτική όσο νομίζουμε.

Ένας τόπος στον οποίο δίνουμε πάρα πολλές προσωπικές πληροφορίες, είναι το διαδίκτυο. Σε πρώτη φάση όταν πλοηγούμαστε (σερφάρουμε στα Ελληνικά) στο διαδίκτυο, οι ιστοσελίδες που επισκεπτόμαστε συγκεντρώνουν κάποιες πληροφορίες σχετικά με τη δραστηριότητα που πραγματοποιούμε σε αυτές μαθαίνοντας έτσι τα ενδιαφέροντά μας. Αυτό συμβαίνει και με τις πολυεθνικές του διαδικτύου όπως η Google, το οποίο φροντίζει να μαθαίνει οτιδήποτε πληκτρολογούμε στο πλαίσιο αναζήτησης, μαθαίνοντας έτσι τα ενδιαφέροντά μας. Θα ρωτήσεις όμως εσύ που διαβάζεις το άρθρο μου: «Και που μαθαίνουν τι ενδιαφέροντα έχω, τι έγινε;». Θα απαντήσω με ένα παράδειγμα: Έστω ότι πληκτρολογείς στη Google τη φράση «Τι πρέπει να κάνω σε ένα χωρισμό;» η Google θα πάρει τη φράση που πληκτρολόγησες και θα αρχίσει να σου βγάζει διαφημίσεις στις ιστοσελίδες που επισκέπτεσαι σχετικά με αυτό το θέμα! Έτσι ανακαλύπτεις ότι μια πολυεθνική του διαδικτύου έμαθε κάτι για τη ζωή σου. Περιπλέκεται το ζήτημα με τα κοινωνικά δίκτυα, για αυτό θα κάνουμε μια ξεχωριστή παράγραφο.

Οι περισσότεροι χρήστες του διαδικτύου, διαθέτουν έστω και σε ένα κοινωνικό δίκτυο έναν λογαριασμό, δίνοντας έτσι πάρα πολλά προσωπικά δεδομένα. Η αλήθεια είναι πως πολλές υπηρεσίες του διαδικτύου δεν χρειάζονται κάποιο χρηματικό ποσό για να τις χρησιμοποιήσουμε, όμως αξίζει να σημειωθεί ότι τίποτα στη ζωή δε δίνεται χωρίς αντάλλαγμα. Είναι πολύ απλό για παράδειγμα να φτιάξουμε έναν λογαριασμό σε ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης χωρίς να πληρώσουμε τίποτα. Ξέρετε όμως τι αντάλλαγμα θέλουν; Τα προσωπικά μας δεδομένα! Δε σκεφτήκατε πως το Facebook για παράδειγμα βγάζει ένα σωρό χρήματα εφόσον εμείς δεν πληρώνουμε κάτι; Το Facebook για να βγάλει χρήματα πουλάει τα προσωπικά μας δεδομένα σε τρίτους! Για παράδειγμα η Google μπορεί να ζητήσει από το Facebook να δώσει προσωπικά δεδομένα χρηστών για να εμφανίσει η Google σε αυτούς τις κατάλληλες διαφημίσεις. Επιπλέον στα κοινωνικά δίκτυα κοινοποιούμε τις φωτογραφίες μας, που είμαστε κάθε φορά, τι μας αρέσει, τις παρέες μας, σημαντικά για τη ζωή μας γεγονότα και άλλα πολλά! Νομίζετε ότι όλα αυτά που κοινοποιούμε σε αυτά τα δίκτυα τα βλέπουμε μόνο εμείς και οι φίλοι μας; Φυσικά και όχι! Όλα αυτά είναι προσωπικά δεδομένα, τα οποία τα δίνουμε στις εταιρίες που μας παρέχουν αυτές τις υπηρεσίες, μαθαίνουν τα πάντα για εμάς, έχοντάς μας φακελωμένους και μετά μπορούν να τις πουλήσουν σε οποιονδήποτε τρίτο. Θεωρώ ότι τα προσωπικά δεδομένα υφίστανται τη χειρότερη εκμετάλλευση από τα κοινωνικά δίκτυα.

Γνωρίζουμε ότι οι τράπεζες είναι οι μεγαλύτεροι τοκογλύφοι, άρα θα κάνουν τα πάντα για να πάρουν τα χρήματα που σου δάνεισαν μαζί με τους τόκους εννοείται. Κάνοντας συμφωνία με μία τράπεζα για ένα δάνειο, δίνουμε προσωπικά δεδομένα για να ξέρει η τράπεζα με ποιον κάνει τη συμφωνία, κάτι απόλυτα λογικό. Το θέμα είναι πως αν για οποιοδήποτε λόγο ο δανειολήπτης δηλώνει αδυναμία να πληρώσει τις δώσεις του δανείου, δε θα πάρει τον δανειολήπτη η τράπεζα για να του θυμίσει ότι χρωστάει αλλά θα βάλει εισπρακτική εταιρία, η οποία λειτουργεί ως νταβατζής και αποστολή της είναι να τρομοκρατήσει το δανειολήπτη, ώστε εκείνος να ξαναγίνει συνεπής στη συμφωνία με την τράπεζα. Το θέμα είναι όμως ότι εκείνος που αιτήθηκε να λάβει δάνειο, δε συμφώνησε τα προσωπικά δεδομένα που έδωσε στην τράπεζα, εκείνη να τα μεταβιβάσει σε άλλον οργανισμό. Επομένως, οι ιδιωτικές μας πληροφορίες κινδυνεύουν και από φαινομενικά αξιόπιστους οργανισμούς.

Ο πολίτης είναι υποχρεωμένος να τηρεί τους νόμους, κάτι το οποίο σημαίνει ότι πρέπει να πληρώνει και φόρους για το κοινό συμφέρον της πολιτείας και των πολιτών. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Ότι πρέπει να υπάρξουν με το κράτος κάποιες συναλλαγές, στις οποίες σίγουρα θα χρησιμοποιηθούν προσωπικά δεδομένα. Ακόμη το κράτος συγκεντρώνει τέτοια δεδομένα για να έχουμε πρόσβαση στις υπηρεσίες που προσφέρει, όπως είναι η υγεία για παράδειγμα. Ακόμη και η πολιτεία μας έχει φακελωμένους.

Δεν υπάρχουν νόμοι; Φυσικά και υπάρχουν, μάλιστα το σύνταγμά μας κατοχυρώνει το ατομικό μας δικαίωμα στην ιδιωτικότητα. Το θέμα είναι πως υπάρχουν παραθυράκια. Για παράδειγμα πριν κάνουμε εγγραφή σε κάποιο μέσω κοινωνικής δικτύωσης υπάρχουν όροι χρήσης και δήλωση προστασίας προσωπικών δεδομένων, αλλά σκοπίμως έχουν κάνει τα κείμενα αυτά δυσανάγνωστα και ακατανόητα με αποτέλεσμα να είναι χρονοβόρα η ενημέρωση και έτσι ο χρήστης οδηγείται στο αποτέλεσμα που θέλουν οι εταιρίες: Να εγγραφεί ο χρήστης, χωρίς να διαβάσει. Ακόμα οι ιστοσελίδες που καταγράφουν τις προτιμήσεις μας, μας ενημερώνουν σχετικά και εμείς το αποδεχόμαστε. Μόνο με τις τράπεζες η νομοθεσία μπορεί να μας καλύπτει αλλά ειδικά στην Ελλάδα, το δίκιο το έχει πάντα ο ισχυρός αλλά αυτό είναι μία άλλη μεγάλη συζήτηση. Μόνο το κράτος έχει το νόμιμο δικαίωμα να χρησιμοποιεί τα προσωπικά μας δεδομένα.

Τελικά, όπως φαίνεται αν και νομικά κατέχουμε το δικαίωμα της ιδιωτικότητας, το χάνουμε είτε με νομικά τερτίπια, είτε μας κάνουν να παραχωρούμε προσωπικές πληροφορίες. Ελπίζω αυτό το άρθρο να σας προβληματίσει.