Μάθετε να αναγνωρίζετε τις ανασφάλειες των «τέλειων» ανθρώπων

Υπάρχουν άτομα που κάτω από τη λαμπερή τους επιφάνεια, έχουν μια πολύ εύθραυστη αυτοεικόνα και μια πολύ μεγάλη ανάγκη για αποδοχή από τους άλλους.

Όταν περιγράφουμε κάποιον ως ανασφαλή ή λέμε ότι έχει άσχημη εικόνα για τον εαυτό του, έχουμε συνήθως στο μυαλό μας κάποιο άτομο που πιστεύει και δηλώνει ότι είναι ανεπαρκής, «κρύβεται», μειώνει τον εαυτό του και γενικά παρουσιάζει μια εικόνα αυτοαμφισβήτησης. Στις περιπτώσεις αυτές, οι ανασφάλειες του ατόμου είναι ορατές και ξεκάθαρες μιας και η συμπεριφορά ενός τέτοιου ατόμου είναι συμβατή με το πώς νιώθει, ανεξαρτήτως εάν στην πραγματικότητα πρόκειται για άτομα αξιόλογα και με πολλά προτερήματα.

Αυτό που οι περισσότεροι ανάμεσά μας δεν είναι σε θέση να διακρίνουν, είναι οι ανασφάλειες που διακατέχουν άτομα που προς τα έξω προβάλλουν μια απίστευτη δυναμικότητα και μια «τέλεια εικόνα». Όλοι γνωρίζουμε κάποιους τέτοιους ανθρώπους. Άτομα που φαίνονται εντελώς σίγουρα για τον εαυτό τους, είναι ενεργητικά, κοινωνικά (συνήθως έχουν κι ένα εντυπωσιακό παρουσιαστικό) και με ένα μαγικό τρόπο κάνουν όλους τους άλλους γύρω τους να νιώθουν άσχημα για τον ίδιο τους τον εαυτό! Πρόκειται για αυτά τα άτομα που σχεδόν πριν καν σας συστηθούν, έχουν προλάβει με κάποιο τρόπο (είτε διακριτικά, είτε άκομψα) να αναφερθούν στην αξιόλογη δουλειά τους, την τέλεια οικογένειά τους και τις σημαντικές γνωριμίες τους.

Στην πραγματικότητα οι άνθρωποι αυτοί ξεκινούν τις κοινωνικές τους συναναστροφές προσπαθώντας να αποδείξουν ότι είναι ανώτεροι από τους υπόλοιπους, μειώνοντας (εμμέσως) τους άλλους. Και συχνά τα καταφέρνουν. Είτε πρόκειται για κάποιον/α που γνωρίζουμε επαγγελματικά ή κοινωνικά, είτε πρόκειται για κάποιον/α που συναναστρεφόμαστε πιο στενά, τα άτομα που προβάλλουν σε υπερβολικό βαθμό την εικόνα τους και τα επιτεύγματά τους, μπορεί να μας κάνουν να νιώσουμε λίγοι και ανεπαρκείς σε προσωπικό επίπεδο ενώ συγχρόνως μπορεί να μας θυμώνουν και να μας απομακρύνουν από τους ίδιους.

Μην πέφτετε όμως στην παγίδα. Στην πραγματικότητα, τέτοιου είδους συμπεριφορές συνήθως προκύπτουν από μια μεγάλη «πείνα» για αναγνώριση η οποία σπάνια γίνεται ορατή από τους γύρω παρατηρητές. Τα άτομα αυτά, κάτω από τη λαμπερή τους επιφάνεια, έχουν μια πολύ εύθραυστη αυτοεικόνα και μια πολύ μεγάλη ανάγκη για αποδοχή από τους άλλους.

Παρατηρώντας κάποιες συμπεριφορές που ενώ σε πρώτο επίπεδο υποκινούν τον θαυμασμό στην πραγματικότητα υποδηλώνουν την ύπαρξη σοβαρών ανασφαλειών καθώς και αισθημάτων κατωτερότητας, θα είστε σε θέση όχι μόνο να διατηρήσετε τη δική σας αυτοπεποίθηση χωρίς να νιώθετε «λίγοι», «μικροί» ή ανεπαρκείς αλλά να νιώσετε και μεγαλύτερη κατανόηση και ζεστασιά για τα άτομα αυτά που τόσο το έχουν ανάγκη.

Την επόμενη φορά που θα έρθετε σε επαφή με ένα τέτοιο άτομο να θυμάστε ότι:

•    Ένα ανασφαλές άτομο συχνά προσπαθεί (συνειδητά ή ασυνείδητα) να κάνει τους άλλους να αισθάνονται οι ίδιοι ανασφαλείς.

•    Εστιάζουν την προσοχή τους στην εικόνα που προβάλλουν προς τα έξω και ασχολούνται επίμονα με στοιχεία που παρατηρούνται εύκολα από τους άλλους όπως η εξωτερική εμφάνιση, η φήμη, ο πλούτος ή η πολιτική ορθότητα, αγνοώντας τις πτυχές αυτές της ταυτότητάς τους που είναι πιο προσωπικές.

•    Αν νιώσουν ότι απειλούνται, προλαβαίνουν κάθε επικείμενη επίθεση προς το πρόσωπό τους, επιτιθέμενοι οι ίδιοι.

•    Έχουν ανάγκη να επιδεικνύουν τα κατορθώματά τους. Πολλές φορές, η επίδειξη γίνεται με τρόπο έμμεσο. Ένα άτομο με ανασφάλειες μπορεί να το ακούσετε να παραπονιέται για το πόσο συχνά πρέπει να ταξιδεύει με το αεροπλάνο για (σημαντικές) δουλειές, για το πόσο συχνά πρέπει να συνοδεύουν το (πολύ δημοφιλές) παιδί τους σε παιδικά πάρτι ή για το πόσο πολύ ζηλεύει ο ερωτικός τους σύντροφος (για το ενδιαφέρον που τους δείχνει ο προϊστάμενος τους,  η γραμματέας τους κλπ).

•    Έχουν επικριτική διάθεση προς τους άλλους. Τα άτομα με ανασφάλειες συχνά παραπονιούνται ότι τα πράγματα δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες τους. Το φαγητό και η εξυπηρέτηση στο εστιατόριο δεν είναι αρκετά καλό, κριτικάρουν τα ρούχα ή τον τρόπο ντυσίματος των άλλων, κοροϊδεύουν τους άλλους για την εμφάνισή τους. Μπορεί να μπαίνουμε στον πειρασμό να τους χαρακτηρίσουμε σνομπ αλλά ο τρόπος με τον οποίο προβάλλουν τα υψηλά τους  πρότυπα μπορεί να κάνει πολλούς να νιώσουν άβολα με τον εαυτό τους.

•    Έχουν μια τάση να «ταξινομούν» άτομα και υπηρεσίες «ο καλύτερος γιατρός», «το καλύτερο σχολείο», «το καλύτερο μέρος για διακοπές» παραμερίζοντας όποια αντικειμενικά πλεονεκτήματα ή μειονεκτήματα προκειμένου να επωφεληθούν από τη συγκριτική αίγλη που προσφέρουν οι συγκεκριμένες επιλογές.

_______________________

 Ζωή Στραβοπόδη, Ψυχοθεραπεύτρια