6 λανθασμένες θεωρίες κι 6 κλειδιά για την ευτυχία και την επιτυχία

Μειώνουμε την ικανότητά μας να γίνουμε επιτυχημένοι κι ευτυχισμένοι επειδή πιστεύουμε σε παρωχημένες θεωρίες σχετικά με την επιτυχία. Πιστεύουμε σε αυτές γιατί ακριβώς τις βλέπουμε να εφαρμόζονται καθημερινά στις ζωές επιτυχημένων ανθρώπων…

Από νεαρή ηλικία διδασκόμαστε ότι για να πάμε μπροστά πρέπει να αντιμετωπίσου- με ό,τι μας φέρνει η ζωή με απόλυτη συγκέντρωση και πειθαρχία – και εις βάρος της ευτυχίας μας.

Παρακάτω ακολουθούν οι έξι βασικές λανθασμένες θεωρίες που υπαγορεύουν τη νοοτροπία μας σχετικά με την επιτυχία:

Μη σταματάτε να εκπληρώνετε στόχους. Παραμένετε διαρκώς συγκεντρωμένοι στο να φέρνετε σε πέρας κάτι. Προκειμένου να πετυχαίνετε περισσότερα και να παραμένετε ανταγωνιστικοί, πρέπει να κινείστε γρήγορα από το ένα ζήτημα στο άλλο, έχοντας διαρκώς στον νου σας αυτό που έπεται.

Δεν υπάρχει επιτυχία δίχως στρες. Το στρες είναι αναγκαίο κακό όταν επιδιώκετε την επιτυχία. Η ζωή σε ταχείς ρυθμούς είναι το αναπόφευκτο επακόλουθο της ταχύτητας. Ο πόνος είναι κι αυτός αναπόφευκτος, ενίοτε και απαραίτητος.

Επιμένετε με κάθε κόστος. Δουλεύετε μέχρι εξάντλησης· ξοδεύετε κάθε ικμάδα πνευματικής ενέργειας που έχετε, εμμένοντας έτσι στον στόχο σας παρά τους περισπασμούς και τους πειρασμούς.

Εστιάζετε στον στόχο. Επικεντρωθείτε στον γνωστικό τομέα σας· όταν εστιάζετε αποκλειστικά και γίνεστε ειδικός σε αυτόν, είσαστε σε θέση να λύνετε καλύτερα τα προβλήματα που προκύπτουν.

Παίζετε ανάλογα με τις δυνάμεις σας. Ευθυγραμμίστε τη δουλειά με τα ταλέντα σας. Κάνετε εκείνο που ξέρετε καλύτερα, αποφεύγοντας τομείς που δε γνωρίζετε καλά. Γίνετε ο πιο αυστηρός κριτής του εαυτού σας, ώστε να ανακαλύπτετε τα ταλέντα αλλά και τις αδυναμίες σας.

Αναζητάτε το νούμερο ένα. Φροντίστε πρωτίστως τον εαυτό σας και τα συμφέροντά σας, ώστε να υπερβείτε τον ανταγωνισμό. 

Αυτές οι θεωρίες περί επιτυχίας έχουν εμποτίσει την κουλτούρα μας. Ριζώνουν μέσα μας ήδη από το Δημοτικό σχολείο («Μην ονειροπολείς!» «Συγκεντρώσου!» «Δούλευε περισσότερο!»).

Παρότι όμως αυτές οι θεωρίες είναι ευρέως δημοφιλείς και δείχνουν σημαντικές, στην πραγματικότητα είναι απίστευτα λανθασμένες.

Μπορεί κάποιοι να έχουν γνωρίσει έτσι την επιτυχία, τούτο όμως έχει επιτευχθεί έναντι μεγάλου τιμήματος. Στην πραγματικότητα, η έρευνα δείχνει ότι αυτές οι θεωρίες ουσιαστικά μειώνουν τη δυνατότητα επιτυχίας και ευτυχίας διότι οδηγούν σε πολλές αρνητικές συνέπειες:

Βλάπτουν την ικανότητά σας να επικοινωνείτε παραγωγικά με τους άλλους, εμποδίζουν τη δημιουργικότητα στη δουλειά, μειώνουν την ενέργειά σας, σας εμποδίζουν από το να λειτουργείτε στο έπακρο, και μειώνουν τις αντοχές σας μπροστά στις δυσκολίες και την αποτυχία.

Η έρευνα δείχνει ότι το πιθανότερο είναι να καταλήξετε εξαντλημένοι, απομονωμένοι και με κακή σωματική και πνευματική υγεία. Ο τρόπος με τον οποίο αναζητάμε την επιτυχία –παρακινημένοι από το κοινωνικό μήνυμα «κάντε τα πάντα», το οποίο υποστηρίζει η τεχνολογία που μας κρατά δέσμιους 24 ώρες το 24ωρο, και καθοδηγούμενοι από αυτούς τους μύθους περί επιτυχίας– είναι απλώς ανέφικτος. Όλοι νιώθουν αυτή την απίστευτη πίεση που χαρακτηρίζει τη συγκεκριμένη θεώρηση περί ευτυχίας – ο μεγάλος μύθος που επισκιάζει όλους τους υπόλοιπους είναι ότι πρέπει να θυσιάζουμε βραχυπρόθεσμα την ευτυχία μας ώστε να γνωρίσουμε την επιτυχία και την προσωπική πλήρωση μακροπρόθεσμα.

Αυτή η προσέγγιση, ωστόσο, όχι μόνο μας εμποδίζει από το να είμαστε όσο παραγωγικοί μπορούμε, αλλά στην ουσία μάς κάνει και βαθιά δυστυχισμένους.

Μήπως τον τελευταίο χρόνο νιώσατε παραφορτωμένοι και δίχως να διακρίνετε λύση ή τέλος στον ορίζοντα; Παγιδευμένοι σε έναν αδιάκοπο κυκεώνα υποχρεώσεων;

Ότι δεν έχετε χρόνο να κάνετε τα πράγματα που θέλετε;

Ανήμποροι να περάσετε χρόνο με τα αγαπημένα σας πρόσωπα;

Ενοχές επειδή κάνετε πράγματα που σας αρέσουν, αντί για πράγματα παραγωγικά;

Ότι αποτύχατε να βρείτε νόημα ή πληρότητα στην καθημερινότητά σας;

Δεν είστε οι μόνοι. Τα επίπεδα στρες αυξάνονται με ανησυχητικό ρυθμό. Το στρες είναι η πρώτη αιτία προβλημάτων ψυχικής υγείας. Δεκαετίες ερευνών έχουν δείξει ότι η ευτυχία δεν είναι το αποτέλεσμα της επιτυχίας αλλά περισσότερο ο προάγγελός της.

Τα 6 κλειδιά για την ευτυχία και την επιτυχία

Με βάση τα τελευταία ευρήματα της ψυχολογίας, της οργανωτικής συμπεριφοράς και της νευροεπιστήμης –που προέκυψαν από έρευνες πάνω στην αντοχή, τη δημιουργικότητα, τη συναισθηματική νοημοσύνη, την ενσυναίσθηση, κ.ά.– οι παρακάτω έξι στρατηγικές επίτευξης της ευτυχίας και της προσωπικής ολοκλήρωσης είναι τελικά το κλειδί για την επαγγελματική άνθηση.

Ζήστε (και στην εργασία σας) το παρόν. Αντί να σκέφτεστε διαρκώς τι ακολουθεί στη λίστα των υποχρεώσεών σας, επικεντρωθείτε στην εργασία ή τη συζήτηση που έχετε εκείνη τη στιγμή. Δε θα γίνετε μόνο πιο παραγωγικοί, αλλά και πιο χαρισματικοί.

Αφουγκραστείτε την αντοχή σας. Αντί να ζείτε σε εξοντωτικούς ρυθμούς, εκπαιδεύστε το νευρικό σας σύστημα να επανέρχεται ύστερα από δύσκολες καταστάσεις. Έτσι, θα ελαττώνετε με φυσικό τρόπο το στρες και θα νιώθετε ακμαίοι παρά τις δυσκολίες και τις προκλήσεις.

Διαχειριστείτε την ενέργειά σας. Αντί να καταβάλλεστε από αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα, μάθετε να διαχειρίζεστε τη ζωτικότητά σας παραμένοντας ήρεμοι και συγκεντρωμένοι. Έτσι, θα πετύχετε να εξοικονομήσετε πολύτιμη ενέργεια για υποθέσεις στις οποίες θα χρειαστεί περισσότερο.

Μείνετε άπραγοι. Αντί να ξοδεύετε όλο τον χρόνο σας επικεντρωνόμενοι αποκλειστικά στα του τομέα σας, βρείτε χρόνο για να τεμπελιάσετε, να ξεσκάσετε και να ασχοληθείτε με άλλα ενδιαφέροντά σας. Έτσι, θα γίνετε πιο δημιουργικοί και καινοτόμοι, και το πιθανότερο είναι να επινοήσετε ριζοσπαστικές ιδέες.

Φερθείτε καλά στον εαυτό σας. Αντί να δοκιμάζετε τις δυνάμεις σας και να αντιμετωπίζετε κριτικά τον εαυτό σας, νοιαστείτε γι’ αυτόν και κατανοήστε ότι ο εγκέφαλος είναι φτιαγμένος για να μαθαίνει νέα πράγματα. Έτσι, θα βελτιώσετε την ικανότητά σας να αντεπεξέρχεστε στις προκλήσεις και να μαθαίνετε από τα λάθη σας.

Νοιαστείτε για τους άλλους. Αντί να επικεντρώνεστε στον εαυτό σας, εκφράστε την έγνοια και το ενδιαφέρον σας προς τους άλλους και αναπτύξτε σχέσεις αλληλοϋποστήριξης με τους συναδέλφους, το αφεντικό ή τους υπαλλήλους σας. Έτσι, θα αυξήσετε δραματικά την αφοσίωση και το αίσθημα ευθύνης των συνεργατών και των υπαλλήλων σας, βελτιώνοντας την παραγωγικότητα, την απόδοση και την επιρροή σας.

Αυτές οι έξι στρατηγικές θα ωφελήσουν σημαντικά την ψυχολογική και σωματική υγεία σας. Θα σας βοηθήσουν να είστε πιο ευτυχισμένοι, να ζείτε μια ζωή γεμάτη νόημα και σκοπό, και  να αυξήσετε την επιτυχία σας. Οι στρατηγικές αυτές δεν είναι πολύπλοκες· η εφαρμογή τους στην καθημερινότητα δεν απαιτεί ειδική εκπαίδευση ή τεράστιες αλλαγές στον τρόπο ζωής σας. Στην πραγματικότητα, εκβάλλουν από πηγές που ήδη έχετε μέσα σας.

***

Αποσπάσματα από το βιβλίο της Emma Seppälä -Ο δρόμος της ευτυχίας. Εκδότης: Ψυχογιός