Χαμσίνι το φαινόμενο της ερήμου

Αντιγραμμένο από την Ιστοσελίδα της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου.

Χαμσίνι

Γνωστό από την αρχαιότητα, το χαμσίν ή ¨χαμσίνι¨ κατά τους Αιγυπτιώτες είναι ένας ζεστός, ξηρός και αμμώδης άνεμος που πνέει στη Νειλοχώρα με ταχύτητα έως 140 χλμ την ώρα, ενώ παράλληλα η υγρασία πέφτει κάτω από το 5%. Η ετυμολογία της λέξης σχετίζεται με τον αριθμό 50, αφού το χαμσίνι, αυτή η θύελλα ανέμου, πνέει κατά διαστήματα για 50 περίπου ημέρες την Άνοιξη, κυρίως τον Απρίλη, αλλά και από το Μάρτη ως το Μάιο.

Εξοικειωμένοι με τα χαμσίνια οι Αιγυπτιώτες, όταν ο ουρανός από τα σύννεφα άμμου σκοτείνιαζαν και η ένταση του ανέμου ανέβαινε σταδιακά, έκλειναν παράθυρα και παντζούρια, βάζοντας παράλληλα βρεγμένες πετσέτες στις χαραμάδες. Η θερμοκρασία στα ύψη, έκανε την ατμόσφαιρα αποπνικτική, ενώ οι προετοιμασίες στο τέλος δεν κατάφερναν να κρατήσουν την άμμο μακριά από το εσωτερικό των σπιτιών.

Ένα τέτοιο χαμσίνι ξέσπασε το Μάρτιο του 1948 και ήταν τόσο δυνατό, ώστε ελάττωσε την ορατότητα σε σημείο που προκλήθηκαν αυτοκινητιστικά δυστυχήματα. Ο σχολιαστής μάλιστα μιας εφημερίδας της εποχής σημείωνε πως δεν ήταν κάτι το πρωτότυπο, έχοντας όμως και μια ¨θετική¨ πλευρά, αφού ανάγκασε τις γυναίκες να κυκλοφορήσουν με τα καλοκαιρινά τους και ¨μια γυναίκα με τα καλοκαιρινά είναι μια δροσερή πνοή¨…

Τρομερό χαμσίνι ξέσπασε και στις 6/4/1956, προξενώντας εκτεταμένες καταστροφές σε όλη τη χώρα. Δώδεκα πυρκαγιές σημειώθηκαν σε Κάιρο, Ζαγαζίκ και Γκαλιούμπ, 400 σπίτια καταστράφηκαν, 3.076 άνθρωποι έμειναν άστεγοι, 12 σκοτώθηκαν και 70 τραυματίστηκαν.

Αναλυτικότερα, η μεγαλύτερη πυρκαγιά εξερράγη στο χωριό Ταχανούμπ με αποτέλεσμα 11 νεκρούς και 26 τραυματίες. Πυρκαγιά κατέστρεψε επίσης 120 σπίτια στο χωριό Καφρ Σεγκάπ του Μάρκαζ Σεμπελλαουέν, 75 στο χωριό Χαμπάτα του Μάρκαζ Κατούρ της Γαρμπίας και 95 στο χωριό Σούμπρα Ουασίμ του Μάρκαζ Χαμάντα. Συνολικά 380 ήταν οι καταστραμμένες οικίες στις μουδιρίες Γαρμπία, Δακαχλία, Μπεχέρα και Μπένι Σουέφ, ενώ λόγω της αυξημένης θερμότητας στην Τάντα η πυροσβεστική βρισκόταν σε κατάσταση συναγερμού. Ο άνεμος έφτασε τα 80 χλμ την ώρα και στο Κάιρο η θερμοκρασία άγγιξε τους 34 βαθμούς.

 Αυτά ήταν τα χαμσίνια, που η δεινότητα τους πέρασε στη λογοτεχνία σε έργα όπως το ¨Αλεξανδρινό Κουαρτέτο¨ του Λ. Ντάρελ, ενώ η μανία τους στιγμάτισε στιγμές της ιστορίας, αφού από τη μία δυσκόλεψαν τα γαλλικά στρατεύματα κατά την αιγυπτιακή εκστρατεία του Ναπολέοντα το 1798, κι από την άλλη κατά το Β΄ π.π. σταματούσαν τις μάχες μεταξύ Γερμανών και Συμμάχων.

 Όσο για τους επαναπατρισμένους Αιγυπτιώτες, θα μπορούσε στο νου να τριγυρίζει η εξής στροφή :

Μες στη ψυχή βαθειά έχει μείνει

τ΄ αλεξανδρινό χαμσίνι,

κι όπως ο άνεμος φυσάει

χρόνια παλιά αποζητάει.